کارگاه برنامه و طرح 1 شهرسازی (طرح 1 شهرسازی)
در این درس با بهره گیری از مبانی نظری و دروس عملی و کارگاهی قبلی، دانشجویان در قالب گروه های کاری مختلف به مطالعات وضع موجود به نسبت یک منطقه یا یک ناحیه و یا یک شهرستان می پردازند و این حوزه ها را از دیدگاه موقعیتی، طبیعی و اقلیمی، جمعیتی و اجتماعی، اقتصادی و معیشتی و تاسیسات کالبدی شاکل مطالعات کاربری زمین در سطح منطقه یا ناحیه یا شهرستان، تاسیسات عمومی و زیربنایی می پردازند. در مرحله بعد آنان به تجزیه و تحلیل آمار و داده ها و خصوصیات وضع موجود پرداخته و سپس بر مبنای نقش دهی اقتصادی و اجتماعی و کالبدی در یکی از سطوح نام برده شده به پیشنهاد برنامه های پیشنهادی به استناد طرح های بالادست و ویژگی های علمی موضوع پرداخته و با بررسی راه حل های مختلف به ارائه طرح و برنامه پیشنهادی اقدام می کنند. در این فایل طرح 1 شهرسازی شهر قوشچی ارائه می گردد.
مراحل کار طرح 1 شهرسازی
1. مشاهده و دیدن و فهمیدن ترکیب و کالبد منطقه
2. شناخت
- تهیه نقشه ها و داده های مورد نیاز
- ارائه نقشه پایه محدوده مطالعاتی (اصلاح و بروز شده)
- ارائه تاریخچه توسعه و شکل گیری کالبدی و اجتماعی منطقه بر اساس نقشه ها و آمارهای موجود
- تهیه نقشه کاربری زمین (Land Use)
- بررسی شرایط طبیعی منطقه: توپوگرافی، شیب، ویژگی های جغرافیایی، آب و هوا و اقلیم، جریان آبهای سطحی و ..
- تهیه نقشه های کیفیت ابنیه، تراکم ساختمانی و جمعیتی
- بررسی و مطالعه شبکه ارتباطی منطقه و تهیه نقشه های ترافیک درون و برون منطقه ای، تعیین حجم ترافیک آنها، مسیرهای عبور پیاده و وسواره و سلسله مراتب بین آنها
- تعیین سطوح کاربری های و سرانه های خدماتی (تسهیلات و تجهیرات شهری) موجود
3. تحلیل مسائل منطقه
- بررسی و تحلیل مسائل ناشی از وضعیت طبیعی منطقه (توپوگرافی، شیب و زلزله و …)
- بررسی و تحلیل مسائل ناشی از کیفیت ابنیه، تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی
- بررسی و تحلیل مسائل ناشی از شبکه ارتباطی (حمل و نقل)
4. تدوین اهداف طرح و برنامه
5. ارائه گزینه های پیشنهادی
6. ارزیابی گزینه ها
7. جمع بندی ورائه آلبوم کلیه مطالعات و نقشه ها
در این بخش یک نمونه از طرح 1 شهرسازی که برای شهر قوشچی کار شده است، ارائه می گردد.
فهرست مطالب طرح 1 شهرسازی (قوشچی)
1- تاریخچه ، علل ، پیدایش ، روند رشد و توسعه کالبدی شهر قوشچی و محلات آن از ادوار گذشته تاکنون
2- ریخت شناسی ادواری معماری شهر قوشچی
3- موقعیت محدوده مورد نظر در تقسیمات کشوری
4- خصوصیات اقلیمی و زیست محیطی شهر قوشچی
5-موقعیت جغرافیایی شهر و حریم(عوارض طبیعی و عوارض زمینی ، وضع توپوگرافی ، شیبهای اصلی موثر در طرح منطقه بندی آنها در سطح شهر و اطراف آن همچنین سایر عوامل جغرافیایی محدود کننده و یا تسهیل کننده ی توسعه کالبدی شهر قوشچی
6- مسائل زمین شناسی (جنس خاک ، نوع اراضی و پوشش گیاهی ، زمین لغزش و زلزله ، سیل و سایر حوادث غیر مترقبه
7- منابع سطحی و زیرزمینی آب و نحوه ی تأمین آن در شهر و سیستم حرکت دفع آب های سطحی و وضیعت مسیلها و رودخانه ها در شهر قوشچی
8- هواشناسی(دما ،رطوبت،باد ،تابش آفتاب)
9- مطالعات زیست محیطی شهر قوشچی
10- خصوصیات جمعیتی و اجتماعی شهر قوشچی
11- خصوصیات اقتصادی شهر قوشچی
12- شبکه ارتباطی شهر قوشچی و شکل و معابر شهر قوشچی
13- مطالعات مربوط به تقاطعها، میادین و کمربندی و ….
14- نحوه استفاده از اراضی شهر بر حسب کاربری های مختلف موجود و محاسبه سطوح ، درصد و سرانه آنها در کل شهر قوشچی
15- نحوه توزیع خدمات (آموزشی ، بهداشتی ، فضای سبز ، خرده فروشی و غیره ) در سطح شهر با در نظر گرفتن گنجایش و شعاع دسترسی هر یک از خدمات
16- مالکیت اراضی در شهر با تفکیک نوع مالکیت دولتی ، خصوصی و عمومی (شهرداری ، اوقاف ) و تأثیرات آن در شهر قوشچی
17- عناصر طراحی شهری
18- ارزش زمین و ساختمانهای مسکونی و غیر مسکونی و تغییرات آنها در مناطق مختلف شهر قوشچی
19- شاخص های سرمایه گذاری بخش عمومی ، خصوصی ، تعاونی ، دولتی در زمینه مسکن
20- تعیین حریم شهر قوشچی و پهنه بندی آن
نمونه ای از نقشه ها