تاریخچه و وجه تسمیه سرابله

هر شهری در طول تاریخ حیات خود مراحلی را پشت سر میگذارد که تاریخچه آن شهر نامیده می شود. این مراحل ممکن است نشانگر افول یا صعود یک شهر باشد یا به عبارتی بیانگر فراز و نشیبهایی باشد که آن شهر پشت سر گذاشته است. براساس روایتهایی شهر سرابله در گذشته دور بخشی از منطقه شیروان محسوب می شده است. منطقه شیروان شهری به این نام در دورههای ساسانیان و خلفا داشته که بسیار فعال و پر رونق بوده است بطوریکه ابن خردادیه آنرا پایتخت «ماسبندان» دانسته است.

در فرهنگ آبادیهای ایران (۱۳۳۰) در مورد سرابله آمده است روستای سرابله از دهستان چرداول، بخش شیروان و چرداول وابسته به شهرستان ایلام در ۱۴ کیلومتری شمال باختر چرداول و کناره راه اتومبیل رو چرداول – آسمان آباد قرار دارد. آب و هوای آن کوهستانی و گرمسیری است و ۴۰۰ نفر سکنه دارد و …

اسناد موجود حاکی از آن است که سرابله از سال ۱۳۱۶ مرکز دهستان و متعاقب آن مرکز بخش بوده است. در سال ۱۳۵۹ با تصویب شورای انقلاب بخش شیروان و چرداول به شهرستان ارتقاء نقش یافته و از دو بخش مرکزی به مرکزیت سرابله و بخش شیروان به مرکزیت لومار تشکیل گردیده است. در سال ۱۳۷۴ به بخشهای شهرستان سرابله بخش سوم به نام هلیلان افزوده شده است.

در واقع میتوان گفت که شهر سرابله رشد تاریخی اخیر خود را از یک روستا شروع کرده و در سال ۱۳۱۶ به مرکز دهستان و بخش و متعاقب آن در سال ۱۳۵۹ به مرکز شهرستان ارتقاء نقش یافته است.

تراکم جمعیتی سرابله

مساحت شهر سرابله در داخل محدوده محاسباتی طرح جامع ۱۵۹/۲ هکتار است با توجه به اینکه جمعیت شهر ۹۸۰۴ نفر محاسبه شده است مقدار تراکم ناخالص آن ۶۱/۵۸ نفر در هکتار محاسبه می.گردد. رقم مذکور بسیار پایین تر از متوسط تراکم ناخالص تعیین شده در کشور میباشد علت پایین بودن تراکم ناخالص شهر وجود اراضی بایر میان ،بافتی گسترش نامنظم و طولی شهر و در نتیجه وسعت قابل توجه راههای آن و نیز برخی عوارض طبیعی چون رودخانه و استخر مربوط به آن می‌باشد.

شهر سرابله ۱۸۸۱ قطعه و ۲۰۸۹ واحد مسکونی دارد مساحت زمینهای با کاربری مسکونی شهر سرابله ۴۲/۹۴ هکتار است. با توجه به جمعیت ۹۸۰۴ نفری شهر در وضع موجود (۱۳۸۵)، تراکم خالص شهر ۲۲۸/۳ نفر در هکتار محاسبه می.شود رقم مذکور در مقایسه با متوسط تراکم خالص کشور بیشتر است به طوریکه متوسط تراکم خالص در ایران ۲۲۵ نفر در هکتار تعیین شده است.

کاربری زمین شهر سرابله

مساحت شهر سرابله در داخل محدوده محاسباتی ۱۵۹/۱۶ هکتار است و براساس نتایج سرشماری ۱۳۸۵ جمعیت وضع موجود ۹۸۰۴ نفر است. بر اساس ارقام مزبور سرانه شهروندان سرابله از مجموع کاربریهای شهر ۱۶۲/۳۴ متر مربع می باشد. از کل سطح واقع در داخل محدوده محاسباتی حدود ۲۰/۷ درصد (حدود ۳۳ هکتار اراضی بایر ۳/۶ درصد ۵/۷ هکتار زراعی و بقیه مربوط به کاربریهای مختلف. باشد. در بین کاربریهای مختلف شهر، شبکه معابر با ۴۳/۲ هکتار، ۲۷/۱ درصد از مساحت شهر را شامل می.شود مهمترین کاربری شهری علاوه بر معابر، کاربری مسکونی است که حدود ۲۷ درصد از مساحت شهر را شامل میشود مساحت کاربریهای مسکونی شهر ۴۲/۹۴ هکتار است.

دقت در مطالب مذکور نشان میدهد که علیرغم خارج کردن بخش وسیعی از اراضی بایر و زراعی از داخل محدوده مصوب دو کاربری مذکور ۲۴/۳ درصد از مساحت شهر در داخل محدوده محاسباتی را شامل میشوند. همچنین دو کاربری مسکونی و معابر با در اختیار داشتن ۵۴/۱ درصد از مساحت شهر بیشترین سهم را دارا هستند. مجموع این کاربریهای چهارگانه ۷۸ درصد از مساحت شهر را شامل می شوند.

مقایسه نحوه استفاده از زمینهای شهری در وضع موجود با پیشنهادات طرح قبلی آخرین طرح شهری مصوب مربوط به شهر سرابله طرح هادی شهر میباشد که در سال ۱۳۷۵ توسط مهندسین مشاور بانیان برای سال افق ۱۳۹۰ تهیه و تصویب شده است طرح مذکور پس از انجام اصلاحاتی در سال ۱۳۸۲ جمعیت شهر را برای سال ۱۳۹۰، ۲۳۶۷۱ نفر برآورد نموده است. مساحت مجموع کاربریهای پیشنهادی در طرح مذکور ۲۷۲/۶۱ هکتار و سرانه هر شهروند از آن ۱۱۵/۲ متر مربع تعیین شده است. محاسبات دقیق این مشاور نشان داد که مساحت شهر سرابله در داخل محدوده قانونی پیشنهادی طرح مصوب حدود ۳۶۷/۳۱ هکتار است.

بیشترین سرانه و سهم از کاربریهای پیشنهادی طرح مذکور مربوط به کاربری مسکونی بوده است بترتیب ۵۲ متر مربع و ۴۵ درصد). پس از آن سطح پیشنهادی برای کاربری معابر با سرانه ۲۵ متر مربع و سهم ۲۱/۷ درصد بوده است. دو کاربری مذکور ۶۶ در صد کل مساحت شهر را شامل می شده اند. از دیگر کاربریهای شهر که در طرح مصوب وسعت و سهم قابل توجهی به آنها تخصیص داده شده عبارتند از سبز (۸/۶۸ درصد) آموزشی (۵/۲۱ درصد) اداری (۳/۹۱ درصد)، ورزشی (۳/۰۴ درصد) و درمانی (۲/۷۸ درصد میباشند. در واقع طرح مذکور جهت کاربریهای مسکونی معابر، سبز، آموزشی، اداری، درمانی و ورزشی ۲۲۷/۷۱ هکتار زمین ) معادل ۸۳/۵۳ درصد از مساحت شهر را تخصیص داده بود.